Najważniejsze kompetencje przyszłości – czego szukać u kandydatów?
Szybki rozwój technologii i zmieniający się rynek pracy wymagają nowych kompetencji. Sprawdź, jakie umiejętności transferowalne i cyfrowe są dziś najbardziej pożądane przez pracodawców!
Dynamiczne zmiany na rynku pracy – nowe wyzwania w rekrutacji
Zmieniający się dynamicznie rynek, nieprzewidywalna sytuacja geopolityczna i związana z nią siatka powiązań gospodarczych, a także szybki rozwój technologiczny, w tym narzędzi AI powodują, iż rekrutacja w dzisiejszych czasach nie jest prostym tematem. Według najnowszego raportu „Future of the Jobs 2025” opublikowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne, aż 86% globalnych liderów biznesu uważa, że technologie AI odegrają kluczową rolę w ich działalności już do 2030 roku. Raport wskazuje także na zmieniający się zestaw pożądanych umiejętności pracowników przyszłości. Znajomość technologii to jedno, ale równie istotne stają się zdolności analityczne, odporność na stres oraz umiejętność adaptacji. Co ciekawe, wg wyżej wymienionego źródła, aż 39% kompetencji uznawanych dziś za przydatne może stać się przestarzałe już do 2030 roku. To oczywiście wartość uśredniona dla świata, która w zależności od rynku/regionu różni się dość znacznie. Niemniej jednak, mierząc się na co dzień z wyzwaniem prowadzenia i rozwoju biznesu, wiele firm optymalizuje swoje strategie zatrudnienia, restrukturyzuje, redukuje koszty a nawet zwalnia potrzebując jednocześnie najlepszych talentów do realizacji strategii. Dlatego, że niezależnie od trudnych czasów, a wręcz szczególnie wtedy firmy potrzebują kompetentnych ludzi. Pracowników idealnie skorelowanych nie tylko z zadaniami i wymaganiami ale też celami, które przed nimi stoją oraz szybko adaptujących się do rynkowych zmian. Dlatego właśnie rekrutacja talentów staje się wyzwaniem dla dzisiejszych menedżerów liniowych i rekruterów. Z jednej strony nie tak łatwo dziś znaleźć wykwalifikowanych specjalistów, a z drugiej strony w tak zmiennym otoczeniu biznesowym nie zawsze się sprawdzają. Dlaczego? Często kandydaci, którzy chętniej wybierają bezpieczne posady, niż rozwojowe wyzwania, którym zależy bardziej na stabilnych warunkach zatrudnienia nie są elastyczni i wolniej adaptują się do zmian albo mają bardzo wąskie specjalizacje. Jak więc podejść do rekrutacji ludzi, którzy zrealizują ambitne misje i strategie firmy? Gdzie ustawić środek ciężkości definiując poszukiwany profil idealnego kandydata? Postawić na kompetencje twarde i doświadczenie czy może jednak skupić się na kompetencjach przyszłości? I wreszcie, które z umiejętności transferowalnych są kluczowe dla organizacji w czasach kiedy jedyną stałą jest zmiana?
Nowe modele kariery zawodowej – zmiana podejścia do budowania ścieżki kariery
Kilka pokoleń wstecz dominował z reguły jeden model kariery zawodowej – ludzie wykonywali jeden określony zawód/profesję przez całe swoje życie zawodowe lub przeważającą jego część, pracując często przez ten czas w jednej firmie. Jeszcze kilkanaście lat temu, patrząc na CV, w którym kandydat zmieniał pracę co 1,5-2 lata mówiło się o nim „skoczek”. Dziś tempo zmian rynkowych powoduje, że na naszych oczach, zmienia się podejście do budowania ścieżki kariery zawodowej i jej postrzegania. Pracownicy pełnią określone stanowisko w wielu firmach z różnych branż i sektorów w trakcie swojej kariery zawodowej. Co więcej, coraz częściej spotykamy osoby, które zmieniają swoją specjalizację i przekwalifikowują się, chcąc rozwijać swoje kompetencje w nieznanych dotychczas obszarach oraz zdobywać zupełnie nowe doświadczenia. Aktualnie elastyczność i różnorodne doświadczenia zawodowe stają się atutem. Dynamiczne otoczenie rynkowe oraz rozwój AI powodują, że jedna profesja przez całe życie staje się przeszłością. W przyszłości ścieżki kariery będą odzwierciedlać aktualne trendy: częste zmiany specjalizacji, branż i stanowisk.
Czym są umiejętności transferowalne?
Dzisiejsza sytuacja rynkowa i szybkość zmieniających się warunków pracy wymuszają także skorygowanie poszukiwanego profilu idealnego kandydata o zestaw konkretnych umiejętności transferowalnych.
Umiejętności transferowalne to kompetencje, które można wykorzystać na różnych stanowiskach i w różnych branżach. W dzisiejszym świecie są one kluczowe – niezależnie od automatyzacji czy zmian koniunktury. Do najważniejszych umiejętności transferowalnych należą:
- Elastyczność i adaptacja
- Uczenie się przez całe życie
- Otwieranie się na feedback i wykorzystywanie go w praktyce
W obliczu wymienionych wcześniej warunków rynkowych bardzo istotną umiejętnością transferowalną, która wysuwa się naturalnie na pierwszy plan jest zdolność szybkiego dostosowania się do zmieniającej się sytuacji i warunków współpracy. Elastyczność w działaniu, otwartość na nowe zadania i wyzwania warunkuje na ile szybko pracownik jest w stanie efektywnie odnaleźć się w nowej roli. Ta kompetencja wiąże się bezpośrednio z kolejną umiejętnością transferowalną jaką jest umiejętność uczenia się przez całe życie. Transformacja rynku pracy ze względu na rozwijające się technologie i AI są nieuniknione a to powoduje, że musimy szybko uczyć się nowych umiejętności i ciągle aktualizować zdobytą wcześniej wiedzę. Pracodawcy szukają osób ze stromą krzywą uczenia się, kandydatów z motywacją, gotowością i konsekwencją w nabywaniu nieznanych wcześniej umiejętności oraz podejmowania nowych wyzwań. Rekruterzy i menedżerowie zatrudniający pracowników do firmy często też weryfikują zdolność uczenia się na rozmowie rekrutacyjnej. Pytają o przykłady sytuacji, w których kandydat zaangażował się w nowe zadania, wykazał się zdobyciem wiedzy i wykorzystaniem jej w praktyce oraz w jaki sposób przełożyło się potem na wyniki jego pracy. W tym miejscu warto podkreślić też, jak ważna dla organizacji przyszłości w procesie uczenia się pracownika jest jego otwartość na przyjęcie od przełożonego i współpracowników informacji zwrotnej dotyczącej jego pracy, a także umiejętność wykorzystania przez niego przekazanego feedbacku i zaaplikowania go do codziennej pracy.
Kompetencje przyszłości – klucz do sukcesu w nowoczesnej organizacji
Przykładem podstawowych umiejętności transferowalnych, które mają aktualnie i będą miały w przyszłości kluczowe znaczenie dla organizacji są: kreatywność, krytyczne myślenie, zdolności komunikacyjne/ inteligencja emocjonalna oraz umiejętność zarządzania sobą i uwagą własną (self management and attention/time management). Zarządzanie sobą to świadomość kim jestem i kim chcę być, co chcę osiągnąć a także pewność siebie i motywacja do działania, które orientują nas na realizację celów. Zarządzanie uwagą własną/sobą w czasie to umiejętność organizacji pracy własnej, dążenie do bycia efektywnym oraz skupienia się na własnej produktywności. To również pracowitość, która buduje naszą etykę pracy.
To z połączenia wyżej wymienionych, uniwersalnych umiejętności wypływają kolejne kompetencje, których poszukują pracodawcy. Weźmy na przykład zdolność rozwiązywania problemów, na którą składają się kreatywność czyli twórcze myślenie potrzebne do tworzenia innowacyjnych, nieszablonowych rozwiązań oraz krytyczne myślenie, które pozwala analizować fakty, zachować obiektywizm, formułować opinie i podejmować właściwe decyzje.
Kolejną pożądaną kompetencją przez współczesne organizacje jest umiejętność pracy w zespole, która bazuje na zdolnościach komunikacyjnych: aktywnego słuchania, formułowania informacji zwrotnej i motywowania oraz umiejętności zarządzania sobą.
Pracodawcy oczekują również od swoich pracowników umiejętności rozwiązywania konfliktów i silnego przywództwa. Sukces projektu, efektywność zespołu zależą od zdolności przywódczych lidera, na które składają się wszystkie wymienione wcześniej podstawowe umiejętności transferowalne. Skuteczny lider musi myśleć kreatywnie szukając rozwiązań „out of the box”. Dzięki krytycznemu myśleniu powinien tworzyć wizje, strategie i plany rozwoju a korzystając ze zdolności komunikacyjnych formułować konstruktywny feedback i jednocześnie motywować do działania swoich pracowników, kreować dobrą atmosferę pracy. Do tego aby osiągnąć postawione cele musi być świetnie zorganizowany i potrafić zorganizować pracę podległemu zespołowi (attention / time management) oraz być zorientowany na osiągnięcia (self-management).
Kompetencje cyfrowe i twarde – rosnące znaczenie technologii
W kontekście transferowalnych umiejętności twardych to analiza danych (logiczne myślenie), dążenie do optymalizacji działań, zarządzanie projektami oraz znajomość i zdolność wykorzystania nowoczesnych technologii w codziennej pracy a więc umiejętność kodowania, programowania rosną na znaczeniu. W dobie rozwoju technologicznego oraz postępującej automatyzacji zadań i procesów kandydaci posiadający kompetencje cyfrowe są pożądani w każdej branży. Firmy poszukują specjalistów, którzy są biegli w obsłudze nowoczesnych narzędzi i efektywnie wykorzystują je w codziennej pracy.
Postawa i motywacja – fundamenty kompetencji przyszłości
Idąc dalej, jednym z decydujących czynników wpływających na decyzję organizacji przyszłości o zatrudnieniu kandydata jest też jego postawa i motywacja do wykonywanej pracy. Postawy i motywacje są wypadkową wartości pracownika i wpływają na rozwój umiejętności transferowalnych. W dzisiejszym otoczeniu biznesowym firmy potrzebują zdecydowanie bardziej ludzi, którzy są otwarci i pozytywnie nastawieni do nowych zadań, gotowi i chętni do podjęcia wysiłku by zdobyć nową wiedzę oraz tych, którzy potrafią zmierzyć się z porażką i wyciągnąć z niej lekcje na przyszłość. Odporność na niepowodzenia i wytrwałość by działać dalej jest tu bardzo istotna. Taka postawa, w połączeniu ze zdolnością skutecznego reagowania na zmiany i dopasowywania się do nowo zaistniałych warunków nie tylko wspiera na co dzień rozwój kompetencji przyszłości pracownika oraz jego możliwości awansu poziomego czy pionowego w ramach wewnętrznej struktury, ale ma też realny wpływ na budowę przewagi konkurencyjnej firmy, w której pracuje. Dlatego firmy przyszłości będą wybierać kandydatów nie tylko za to, co umieją dziś, ale przede wszystkim za ich potencjał rozwoju i adaptacji do nowych wyzwań.
W świecie, gdzie zmiana jest jedyną stałą, kompetencje przyszłości stają się podstawą sukcesu zawodowego. Elastyczność, umiejętność uczenia się, kreatywność, krytyczne myślenie oraz kompetencje cyfrowe – to cechy, które będą kluczowe dla kandydatów budujących swoją wartość na rynku pracy przyszłości.
Słowa kluczowe: #kompetencjeprzyszłości #praca #umiejętnościtransferowalne #rynekpracy #hr #humanresources #AI #rekrutacja #rozwój
Autor: Magdalena Milewska